گزارش ایلنا از مشكلات اقتصادی قدیمی‌ترین صنعت ایران
كارگران نساجی استان اصفهان عزادارند
یك سال و نیم پیش در حالی كه كارگران شركت صنایع فرش راوند كاشان روزهای متمادی دست به تجمع در مقابل درب كارخانه زده بودند، صدا و سیما فارغ از مشكلات این كارگران، به بازتاب گسترده سخنان رئیس سازمان صنایع و معادن استان اصفهان درباره حل مشكلات صنعت نساجی اصفهان پرداخت.
به گزارش ایلنا كرامت جهانگرد، رئیس وقت سازمان صنایع و معادن استان اصفهان در آن برنامه خبری، اعلام كرد كه بحران نساجی‌های استان به‌طور كامل حل و تمامی طرح نوسازی و بازسازی صنایع نساجی استان كه از سال ٧٩ شروع شده بود، اجرا شده است.
چند روزی نگذشت كه فرماندار كاشان، به میان رسانه‌ها آمد تا اعلام كند كه این خبر واقعی نیست، اما این بار خبری از صدا و سیما نبود. فرماندار كاشان با ذكر این نكته كه "به كنترل درآمدن بحران در صنایع نساجی كاشان به معنای پایان بحران نیست"، خاطرنشان كرد: واحد شماره ٢ كارخانجات ریسندگی و بافندگی، شركت صنایع فرش راوند، كارخانه مخمل و ابریشم كاشان از جمله واحدهای صنعتی و تولیدی این شهرستان هستند كه هنوز بحران در آنها ادامه دارد. وی افزود: بخشی از حقوق معوقه كاركنان واحد شماره ٢ ریسندگی و بافندگی كاشان، بین ٢٠٠ تا ۵٠٠ هزار ریال به هر نفر پرداخت می‌شود.
حاجی از توقف تولید شركت صنایع فرش راوند نیز خبر داد و گفت: مشكل این شركت نیز همچنان ادامه دارد و كارگران آن حقوق ماه‌های آذر و دی امسال (سال ٨٦) را دریافت نكرده‌اند. وی از عدم پرداخت حقوق كارگران كارخانه مخمل و ابریشم كاشان از خرداد ماه سال ٨٦ تا اسفند همان سال و پاداش سال ٨۵ به عنوان بحران دیگر صنعت نساجی كاشان یاد كرد.
تمام این موضوع‌ها در حالی بود كه كارخانجات ریسندگی و بافندگی، شركت صنایع فرش راوند و شركت مخمل و ابریشم كاشان با مجموع بیش از هزارها كارگر از بزرگ‌ترین واحدهای تولیدی و صنعتی كاشانی به شمار می‌رفتند كه روزگاری صنعت كشور به‌طور عام و نساجی به‌طور خاص به آن افتخار می‌كردند و چینی‌ها برای آن‌كه برند نساجی و فرش آن را به دست آورند، شهری به نام كاشان در كشورشان ایجاد كردند.
٢٢ ماه كار بدون حقوق
یك سال و نیم پس از آن داستان‌ها، زخم‌های كهنه دوباره سر باز كرد. این بار باز هم فرماندار كاشان بود كه صدای كارگران كاشانی را فریاد می‌زد. حاجی این بار با اعلام اینكه كارگران شركت ریسندگی و بافندگی این شهرستان ٢٢ ماه حقوق دریافت نكرده‌اند، افزود: برخی كارگران این شركت بیش از ١٨ سال سابقه كار دارند و ما غصه‌دار این كارگران مظلوم هستیم. وی اظهار داشت: بیشتر این كارگران عروس و داماد دارند و خیلی سخت است با هفته‌ای ۵۵ هزار تومان زندگی كنند. وی طلب این كارگران از شركت ریسندگی و بافندگی كاشان را ١٦٠ میلیارد ریال اعلام كرد و گفت: از این مبلغ حدود۵٠ میلیارد ریال طلب بازنشستگان و بقیه طلب كارگران شاغل است. فرماندار كاشان خاطر نشان كرد: كارگران بازنشسته شركت ریسندگی و بافندگی كاشان بین ٢٠ تا ۵٠ میلیون ریال از شركت طلب دارند و به‌طور مستمر به فرمانداری مراجعه می‌كنند و از نماینده دولت می‌خواهند كه پاسخگو باشد.
کارگران كاشانی در استان تنها نیستند
البته در قضیه تعویق حقوق، كارگران كاشانی در استان اصفهان تنها نیستند. هفته دوم مرداد ماه سال‌جاری کارگران کارخانه نساجی سیمین اصفهان روبروی استانداری اصفهان تجمع کردند. این کارگران دلیل تجمع خود را عدم دریافت حقوق در ٦ ماه گذشته اعلام کردند و عنوان کردند كه مسؤولان شرکت به هیچ عنوان در این زمینه پاسخگو نیستند.
یكی از همین كارگران خاطرنشان کرد كه در حال حاضر کارخانه سیمین اصفهان نیمه تعطیل است و حدود ٤٠ درصد کارگران در این کارخانه سر کار هستند و ٦٠ درصد دیگر مدتی است که بیکار شده‌اند. در ضمن کارگرانی که سر کار می‌روند نیز حقوقی دریافت نمی‌کنند. وی افزود: بخشی از کارگران آخرین حقوق خود را در بهمن ماه سال ٨٧ دریافت کرده‌اند که این پرداختی نیز شامل همه کارگران نشده است. وی افزود: در بین تجمع‌کنندگان و کارگران کارخانه، کارگرانی با ٢۵ سال سابقه دیده می‌شوند و دیگران نیز حداقل ١٨ سال سابقه دارند. سوال این است كه این کارگران کجا می‌توانند سر کار بروند؟
كارگران چاره‌ای جز تمكین ندارند
علی‌اصغر بروشان، دبیر اجرایی خانه کارگر اصفهان، با بیان این که جریانات تولید در کشور از یکدیگر منقطع نیست، می‌گوید: در حال حاضر صنعت نساجی در کشور با بحران مواجه شده و بسیاری از واحدهای نساجی تعطیل شده و یا در آستانه تعطیلی هستند. کاملاً طبیعی است که اثر این بحران بر روی اصفهان و استان‌های شمالی کشور که قطب این صنایع به شمار می‌روند بیشتر باشد.
به گفته دبیر اجرایی خانه کارگر اصفهان، قرارداد بیش از ٨٠ درصد كارگران این استان موقت است؛ بنابراین زمانی كه مهلت قرارداد به پایان می‌رسد دیگر قراردادی با آنها منعقد نمی‌شود.
بروشان می‌گوید: به لطف قراردادهای موقت، کارفرمایان دیگر عذر همه کارگران را با هم نمی‌خواهند؛ بلکه با توجه به مدت زمان قرارداد، پس از پایان مهلت در نظر گرفته شده از تمدید مجدد آن خودداری می‌کنند، به این ترتیب از دست نیروهای خود بدون متهم شدن به اخراج خلاص می‌شوند. وی با بیان این كه قراردادهای موقت باعث شده است تا تاثیرات منفی اجتماعی اخراج نیروی كار در كشور كاهش یابد، ادامه می‌دهد: مسؤولان امر از این نوع قراردادها استقبال می‌كنند، برای این كه دلشان نمی‌خواهد واحدهای تولیدی در استانشان در رسانه‌ها به عنوان واحدهای بحران‌زا معرفی شوند.
دبیر اجرایی خانه كارگر اصفهان با بیان اینكه تعطیلی واحدهای کوچک اقتصادی در استان اصفهان که کمتر از ٢٠ نفر نیروی کار دارند، در آمارهای مربوط به تعطیلی واحدها ذکر نمی‌شود، می‌گوید: زمانی واحدهای تولیدی در اصفهان بحران‌زا اعلام می‌شود که هر کدام از آنها بیش از ۵٠ نفر نیروی کار داشته باشند، این در حالی است که هم‌اکنون واحدهای کوچک به‌دلیل رکود اقتصادی با تاخیر، حقوق و مزایای نیروی کارشان را می‌پردازند و برخی از آنها هم در آستانه ورشکستگی قرار دارند. بروشان با بیان این که نگران وضعیت اشتغال و پایداری آن در اصفهان هستیم، ادامه می‌دهد: بخش عمده‌ای از تسهیلات بنگاه‌های زودبازده که در اختیار متقاضیان اصفهانی قرار گرفت نتوانست به بار بنشیند و منجر به اشتغال بالفعل شود، این در حالی است که بسیاری از متقاضیان قادر به بازپرداخت بدهی خود به بانک‌ها نیستند.
كارگران نیاز به نگاه انسانی دارند
كارگران نساجی كاشان كه اكثر آنها دارای بیش از ١٨ سال سابقه كار هستند،٢٢ ماه است كه حقوق نگرفته‌اند. گفتن این جمله شاید برای برخی بسیار ساده باشد، ساده همچون سایر هزارها خبری كه هر روز در دل رسانه‌های مختلف جای می‌گیرد، ولی اگر كمی انسانی‌تر به موضوع فكر شود، آن‌گاه معلوم می‌شود كه چه دردی در این جمله نهفته است.
هر روز صدا و سیمایی كه روزی صفت ملی بودن را با خود به همراه داشت، اخبار متعددی از ادامه بحران اقتصادی در غرب، افزایش شمار مستمری‌بگیران بیكاری در جهان صنعتی، رشد دهشتناك بیكاری در كشورهای پیشرفته و... را در بخش‌های مختلف خبری خود پوشش می‌دهد و همگام با گرسنگان آلمانی، بیكاران فرانسوی، درماندگان ژاپنی، مستمری‌بگیران آمریكایی، فقرای ایتالیایی و... برای احقاق حقوق آنها یا شاید گمراه كردن افكار عمومی داخل از مشكلات داخلی، با پوشش اخبار تجمعات و اعتصاب‌های آنها، سعی می‌كند رسالت بین‌المللی خود را ایفا كند، اما دریغ از یك پوشش از اخبار كارگری ایران و در این وضعیت است كه حقوق كارگر ایرانی گم می‌شود در غبار احقاق حقوق سایر كارگران و رنجبران جهان.
گروه گزارش خبرگزاری كار ایران