این بحث به این خاطر حائز اهمیّت است، که بعضی از احزاب و منفردین کمونیست به یک برداشت تک سویه رسیده اند که دیگر نقشی برای حزب در خصوص قبض قدرت به نفع کارگران قائل نیستند. و علت شکست اکتبر را اساسا قدرت گیری حزبی می دانند.
البته بنظر نگارنده حاکمیت حزبی و یا حاکمیت کارگری حکم شرایط عینی جامعه ایست که در آن زندگی می کنیم، و تنها با تشخیص درست شرایط می توانیم بهترین گزینه را انتخاب نموده و در جهت آن تلاش نماییم. فرض مسلم اینست، پرداختن همه جانبه به این موضوع در گنجایش مطلب کوتاه مد نظر نگارنده نمی گنجد، آما در این بحث به یک نکته کلیدی، تفاوت قدرت گیری حزبی و قدرت گیری کارگری پرداخته خواهد شد.
یکم در نقد و نفی حاکمیت حزب کمونیست می گویند، احزاب کمونیستی در قرن بیستم، بعد قدرت گیری حاکمیت کارگری را بر قرار ننمودند، و آنرا دلیلی قطعی بر اینکه دیگر به هیچ حزب کمونیستی اعتمادی نیست گسترش می دهند که بدینترتیب هیچ حزبی نمی بایست خود را کاندیدای توده ها برای بدست گیری قدرت نماید. این ایده بر آنست که تنها حاکمیت کارگری ست که با قدرت گیری می تواند بورژوازی را به کناری بزند و در انتها حاکمیت کارگری را هم القاء نماید و جامعه کمونیستی را ایجاد نماید.
یکم بنا نهادن ساختمان ایده بر فرض نادرست، همانند آمادگی باور کمونیستی کارگران و حاکمیت کارگری بدون توجه به آمادگی کارگران و آنرا فرض مسلمی دانستن، خصوصا در ایران، که می دانیم حقیقت جامعه ما این نیست زیرا تنها حداقل ناچیزی از جامعه کارگری ایران هدفشان حاکمیت کارگری و ایجاد جامعه کمونیستی می باشد.
دوم در واکنش به این نظر که اگر کارگران آمادگی کمونیستی و حاکمیت کارگری را دارا نمی باشند، بدینترتیب آمادگی برای حاکمیت حزب کمونیستی هم میسر و موجود نمی باشد.
با این نگاه مکانیسم قدرت گیری حزب کمونیستی توسط حداقل ناچیز کارگران و پشتیبانی توده ها و روشنفکران اجتماعی و ... را که شباهت بسیاری به قدرت گیری احزاب بورژوایی با تمایل توده های ناهمگون تحقق می پذیرد را با قدرت گیری فراگیر اکثریت کارگران برای حاکمیت کارگری یکی انگاشتن است. بدین طریق جنبش کمونیستی را از یک امکان پر اهمیّت حاکمیّت حزب کمونیستی که از همین طریق حاکمیّت کارگری را بمرور بر قرار می سازد محروم می نمایند.
شرایطی که کارگران در مقابل بورژوازی صف آرایی میلیونی و مستقل نمایند، شرایط نادری در زمانه ماست. آما نمونه های قرن بیستمی و کنونی به ما نشان داده است که نقش احزاب هنوز نقش پر رنگ و تعیین کننده است که ما به مصلحت ایده ناب حرکت مستقل میلیونی کمونیستی کارگری که شانس ضعیفی ست، شانس پیروزی توسط احزاب کمونیستی را در مقابل احزاب بورژوایی از دست بدهیم.
بنظرم احزاب و منفردینی که زیر پوشش رادیکالیسم و حاکمیّت کارگری، به نفی و نقش احزاب در شرایط کنونی می پردازند، تنها به فرسودگی توان تعداد اندکی خواهند پرداخت که همراه آنها هستند و با فاصله گیری از نقش انقلابی احزاب به احزابی می رسند که خود با وجود فعالیت در آن تیشه به ریشه حزب و حزبیّت کمونیستی و بی مقدار کردن ان می رسند، و در انتها پراکنده می شوند. زیرا زمانیکه حزب کمونیستی و کارگری و تشکل انقلابیون را دائما نفی و انکار می کنید، و علیه آن تبلیغ می کنید، انتهای کار نتیجه منطقی انحلال احزابی هست که در آن فعالیّتش را پوچ می پندارید می شود.
توضیح کوتاهی در نقش حزب کمونیست در پیروزی انقلابی که می رود کارگران را به مسند قدرت بنشاند می پردازیم. جایگزینی حاکمیت کارگری در برهه ایی که حزب کمونیستی به حمایت توده ها (کارگران و
زحمتکشان "طبقه مزدبگیر ضعیف غیر پرولتر، به این معنا اگر پرولتاریا را تنها کارگران صنعتی و نه همه مزدبگیران بیانگاریم.) به قدرت می رسد، شامل دوره ایی هست که اکثریت کارگران به آن آگاهی طبقاتی و کمونیستی نرسیده اند، که خود دارای حاکمیت کارگری به دستان خود شوند.
حزب کمونیست وظیفه اش در چنین شرایطی سهیم کردن مداوم کارگران در اداره سرنوشت خویش که در بخشهای متفاوتی که دارای آمادگی بیشتر می باشند می باشد. آمادگی از دو منظر مد نظر است آمادگی ذهنی برای ایجاد جامعه کمونیستی یعنی باور به این ایده و آمادگی مراکزی که حاکمیت حزب کمونیستی در نقش دولت در اختیار دارد یعنی انتقال اداره امور همه مالکیتهای عمومی که در دست دولت کمونیستی می
به کارگران. و در مورد بخش خصوصی و تعطیلی همگانی آنها که به مرور زمان با صلاح دید شرایط انجام خواهد پذیرفت.
لازم به توضیح نیست که در حرکت بسوی چنین انتقال حائز اهمیتی، نقش اعضای باورمند به جامعه کمونیستی در تشکیلاتی منسجم کمونیستی یعنی حزب بدین منظور چقدر ضروری می باشد.
حسین جوینده
٢٨ نوامبر ٢٠٢۱ هفتم آذر ١۴٠٠