سرگذشت یک ترجمه

انگیزه‌ی این نوشته، مطلبی است که به تاریخ ششم اکتبر ۲٠١٨ در سايت پروبلماتيكا با نام "شوق یک خیز بلند" نقد/معرفی کتاب کارگران بی‌طبقه (توان چانه‌زنی کارگران در ایران پس از انقلاب) نوشته آقای علیرضا خیراللهی توسط نویسنده‌ای به نام آقای روزبه آقاجری منتشر شد [اینجا] كه از جمله به فاكتى از كتاب "نيروهاى كار" نوشته خانم پروفسور "بورلی سیلور" هم اشاره‌ای شده بود که به‌درستى مترجم آن را خانم "سوسن صالحى" ذکر كرده بود، لیکن در نشر بعدى آن در ١۲ اکتبر از جانب نشر ژرف نام مترجم تغيير يافته و با نام "سپهدار منصورى» باز تكثير شده است. در نوشته مذکور از چند منابع بهره گرفته شد، از جمله كتابى با نام "نيروهاى كار" (Forces of Labor)نوشته خانم پرفسور بورلى سيلور، همسر اقتصاددان ماركسيست، جيوانى آريگى. در واقع مترجم اصلى اين كتاب خانم "سوسن صالحى" است که با ويراستارى "ناصر آذرپو" در زمستان ١٣٩۲ در ايران از طرف انتشارات دات (اختران) منتشر گرديد.
پیش از توضیح پروسه‌ی آغاز تا پایان سرگذشت این ترجمه و نشر آن، نخست بایستی به دو نکته‌ی مهم در اینجا اشاره نمود، ابتدا درباره‌ی ترجمه به‌طور کلی، و دوم نقش کاربردی واژگان در فهم و درک هر نوشته‌ای و اینجا کتاب "نیروهای کار" که می‌تواند در دریافت و محتوای درونی آن نقش پراهمیتی پیدا کند. اشکالات عباس منصوران در فهم مطلب، تنها به نظام مفاهیم و مباحث اساسی متن اصلی مربوط نمی‌شود، بلکه وی اهمیت واژگان و جایگاه آن‌ها در عبارت‌های فارسی را نیز ندانسته و در موارد بسیاری با ادب‌نمایی، پرده‌ی بی‌اعتناعی به مبانی نظری ترجمه انداخته است. این لغت‌پراکنی در کسوت لغت‌بازی به مانعی دست و پاگیر در فهم اندیشه تبدیل شده است. آنچه بیشترین اهمیت را برای ع. منصوران قرار می‌دهد، لغت‌سازی بوده و یگانه اولویت او در کار ترجمه‌ی این کتاب هم همین علاقمندی بوده است. وی با پرداختن به ادب فارسی فرمالیستی با لغت‌سازی‌های بی‌رویه و فاقد معنا، به خود اجازه داده که هر تصرفی را که مایل بوده، با کتاب بکند و از آنجا که در سرزمین گل و بلبل این‌گونه موضوعِ مباحث حوزه‌ی نسبتا مشخصی را دربرمی‌گیرد، هیچ کس پاسخگوی یاوه‌ای که بافته می‌شود، نیست. چه بسا حتی همین نقد افشاگرانه‌ی ما به گونه‌ای «حسادت مغرضانه» و «اقتضای طبیعت» تلقی گردد که «جز نیت کینه‌جویی» هنر دیگری نداریم. برای مطالعه متن کامل اینجا کلیک کنید.

کتاب « نیروهای کار: جنبش‌های کارگری و گلوبالیزاسیون از ۱۸۷۰» با پی گیری در درازنای زمان و در شبکه‌های جهانی با بخشیدن شمایی تازه به خوانش‌های ‌کارگری می پردازد. کتاب، با کاربرد پایگاه آماری مهم تازه‌ای در باره ‌خیزش‌های کارگری، و چگونگی آن که جنبش‌های محلی کارگری با فرآیندهای سیاسی، اقتصادی و سیاسی در پهنه‌ی جهانی از پایانه سده‌ نوزدهم پیوند داشته‌اند را نشان می‌دهد. درهمان حال، کتاب با ارزیابی تجربی ژرف گزینش صنایع جهانی نشان می‌دهد که چگونه جایگاهه‌های اصلی خیزش کارگری همراه با جابجایی جغرافیایی جایگاه تولید، از کشوری به کشور دیگر جابجا شده است. کتاب نشان‌گر آنست که جایگاه‌‌های اصلی خیزش‌ کارگری در درازای زمان با خیز و افت و با بخش‌های پیش رونده‌ی گسترش‌یابی سرمایه‌دارانه جابجا شده است و آشکار می‌سازد که جنبش‌های کارگری به ژرفی بر پویه‌‌های سیاسی جهانی بستر(هم از دید تاثیرگیری و هم سبب ‌بودگی) دارد. کتاب با پی گیری در درازای تاریخ جنبش کارگری مدرن، به گونه‌‌ای نو آورانه بحران جهانی جنبش های کارگری همروزگار را نمایانگر می شود. کتاب با برهان آوری در برابر دیدگاهی که این بحران را بحرانی پایان دهنده می شمارد، با کاوشگری به این جمعبندی دست‌ می‌یابد که جنبش‌های کارگری همچنان درسده ی بیست و یکم رخ می نمایانند.
بورلی ج سیلور (Beverly J. Silver) نویسنده کتاب، پروفسور جامعه شناسی دانشگاه جانز هاپکینز است. وی دوره‌‌های تئوری اجتماعی، گسترش یابی، جامعه شناسی کارگری و سیاسی را دراین دانشگاه آموزش می دهد، و با گروه پژوهشی در باره نیروی کار در سیتم جهانی همکاری دارد. سیلور نویسنده‌ی همراه(با جیوانی آریقی) «جنجال هراسناک وحکمرانی در سیستم جهانی مدرن» (۱۹۹۹) می باشد. او تا کنون دوبار جایزه برجسته PEWS از بخش انجمن جامعه شناسی آمریکا را از آن خود ساخته است. پژوهش خانم پروفسور سیلور باالستفاده از روشمندی و ارزیابی جهانی-تاریخی و همسنجی بر پرسش ‌واره‌های گسترش، تضادهای اجتماعی و کارگری متمرکز است. کار وی در شبکه‌ی گسترده‌ی زمانی و جایگاهی، شمای تازه‌ای از مسایل اجتماعی را سازا می‌باشد؛ به آن هدف که الگوی دوباره بازگشت، تکامل و «نوآوری واقعی» روندهای گلوبالیزاسیون همروزگار را روشن سازد. پروفسور سیلور نویسنده‌ی: نوشتار«جابجایی‌های هژمونیک در گذشته و حال»، «همستیزی خردمندانه: یک پاسخ دفاعی»، همراه با (G. Arrighi) چاپ شده در مجله «قدرت سیاسی تئوری اجتماعی، جلد ۱۳، ۱۹۹۹؛ نقطه‌های چرخش در رزمندگی کارگران در صنعت جهانی خودرو سازی در سالهای ۹ ۱۹۹۳۰-۱۹۹»، در مجله پژوهش در جامعه شناسی کار، جلد ۶، ۱۹۹۷،«خیزش کارگری و ارزیابی سیستم‌های جهانی: پیشینه‌‌ها، برداشت‌ها وگام‌ها» و «سنجه‌ی جهانی الگوهای تضاد کار- سرمایه: خیزش کارگری، موج‌های بلند و چرخه‌های هژمونی»، هردو در مجله رویو(Review vol. 18, no. 1, 1995) د رمزکز(Fernand Braudel Center)، و «تناقض‌های کامیابی نیمه پیرامونی: مورد اسرائیل » در W. Martin, ed., در کشورهای نیمه پیرامونی در اقتصاد جهانی، نشر گرین وود(Greenwood Press, 1990) می‌باشد. برای مشاهده کامل بخشی از کتاب اینجا کلیک کنید.