هشتم مارس روز جهانی زن است. این روز به یاد اعتراضات زنان کارگر کارخانههای نساجی آمریکا، سرکوب آنها و تلاشهای پیگیر زنان مبارز سرتاسر جهان از سوی سازمان ملل متحد بهعنوان روز جهانی زن شناخته شده و در سرتاسر جهان گرامی داشته میشود.
همچنان که از تاریخچه شکلگیری این روز مشخص است، روز جهانی زن پیوند ناگسستی و عام با کار و کارگر و پیوندی خاص با کار زنان دارد. نخستین اعتراضات زنان کارگر که منجر به شکلگیری این روز شد، در دهه ابتدایی قرن بیستم بود، زمانی که سرمایهداری صنعتی از سلطه زیادی برخوردار بود و زنان در بخشهای تولید کارخانهای حضور چشمگیری داشتند.
هم اکنون و با گذشت بیش از یک قرن از آن تاریخ، زنان همچنان نیروی کار ارزانتری در بخشهای مختلف جهان هستند. جهانی شدن و صدور مراحل تولید کشورهای اصلی سرمایهداری به کشورهای پیرامونی و استفاده از کار ارزان زنان در کشورهای توسعهنیافته و در حال توسعه از جمله مهمترین موضوعات مورد بحث برای فعالان حقوق زنان است.
از سوی دیگر زندگی زنان در کشورهایی که دارای سنتهای دست و پاگیر و عقبافتاده هستند، زنان این کشورها را در چهارچوبهای بسته عقیدتی محدود کرده است و آنها قادر به بروز و ظهور تواناییهای انسانی خود نیستند.
اگرچه همواره از اشتغال زنان بهعنوان دستاوردی چشمگیر یاد میشود اما همسو با ریاضت اقتصادی حاکم در اکثر کشورهای سرمایهداری، این نوع اشتغال را بیشتر باید اجبار اقتصادی خانوادهها برای کار کردن فرد دیگری از خانواده به منظور تأمین درآمد بیشتر دانست تا محصول آزادی عمل زنان برای حضور آزادانه، فعال و موثر در جامعه.
حضور چشمگیر زنان در عرصه مشاغل خدماتی و استفاده از کار ارزان آنها توسط کارفرمایان خصوصی و دولتی از جمله دلایلی است که آمار اشتغال زنان را بالا نشان میدهد.
یکی از مصادیق حضور چشمگیر زنان در بخشهای خدماتی، حضور آنها در رسانههاست. کارفرمایان اکثر روزنامهها و خبرگزاریها به دلایلی مانند دستمزد پایینتر و سلطه جنسیتی بر زنان، تمایل بیشتری به استخدام نیروی کار زنان جوان و دانشجو بهعنوان خبرنگار و روزنامهنگار دارند. این عده با پیشفرض گرفتن این باور جنسیتی که زنان سرپرست خانوار نیستند و درآمد آنها هزینه کمکی خانوار است، نهایت سوءاستفاده را از نیروی کار زنان میکنند.
کمتر نیروی کار زنی در رسانههای کشور وجود دارد که از شرایط دستمزد، بیمه و ساعت کار خود راضی باشد و اینگونه مشاغل اگرچه برای زنان و مردان دارای سختیهای مشترکی است اما جنسیت زنان به دلیل باورهای غلط عمومی، جنبه اقتصادی نیز پیدا کرده است و زمینههای بهرهکشی بیشتر آنها را فراهم میکند.
انجمن صنفی روزنامهنگاران آزاد تهران بهعنوان یک تشکل صنفی مستقل ضمن پاسداشت روز جهانی زن، بهعنوان نمادی از مبارزه و کوشش زنان کارگر و مبارز جهان، بر این باور است که حقوق برابر و عادلانه زنان فعال در رسانههای کشور تنها در گرو تلاشهای جدی و پیگیر آنها و کوشش در جهت تشکلیابی و آگاهی نسبت به حقوق صنفی و انسانیشان مقدور است.
انجمن صنفی روزنامهنگاران آزاد تهران