هشت مارس روز جهانی زن، روز پیکار برای برابری کامل زنان و مردان و مبارزه برای لغو همه اشکال تبعیض جنسی و جنسیتی است. روزی که به پیشنهاد زنان کمونیست در کنگره زنان سوسیالیست اروپا در سال ۱۹۱۰ در کپنهاگ به تصویب رسید و از سال بعد به تدریج در سایر نقاط جهان گرامی داشته شد.
از نیمه قرن نوزدهم، دو جنبش سعی کردند نظام نهادینه شده مردسالاری در جوامع طبقاتی را به چالش بگیرند. نخست جنبش کارگری و تلاش کارگران زن برای بهبود شرایط کار و دستمزد خود و نیز جنبش مدنی حق رای برای زنان (سافروجت) در امریکای شمالی و اروپا.

نخستین بار این زنان نیوزلند بودند که پس از سالها تلاش توانستند در سال ۱۸۹۳ به حق رای در انتخابات پارلمانی دست یابند، هر چند تا سال ۱۹۱۹ طول کشید از حق انتخاب شدن نیز برخوردار شوند. نخستین بار در ۱۹۰۶ در فنلاند ( زمانیکه هنوز یک منطقه خودمختار تحت سیطره امپراتوری روسیه بود) زنان توانستند علاوه بر حق انتخاب کردن از حق انتخاب شدن نیز برخوردار شوند.
با اوجگیری جنبش زنان کارگر شاغل در صنایع نساجی و پوشاک امریکا در اواخر قرن نوزدهم، مسئله تبعیض جنسی در محیط های کار، به یکی از عرصه های مهم مبارزات اجتماعی تبدیل شد و کنگره زنان سوسیالیست در کپنهاگ در تجلیل از همین مبارزات زنان کارگر بود که پیشنهاد تعیین روزی به عنوان روز جهانی زن را مطرح نمود که به ویژه پس از انقلاب روسیه، بدل به کارزاری جهانی شد. جنبشی که نظام مردسالار – پدر سالار را در سراسر جهان به چالش گرفت و طی یک قرن دستاوردهای زیادی را برای جنبش زنان به ارمغان آورد. سازمان ملل تحت تاثیر عظمت این جنبش بود که سرانجام در سال ۱۹۷۷ پذیرفت هشت مارس را به عنوان روز جهانی زن به رسمیت بشناسد.
در طول هزاران سال، سنتهای ارتجاعی، ادیان و مناسبات طبقاتی، حافظ و توجیه گر نظام مردسالار مبتنی بر تبعیضات جنسی – جنسیتی بوده اند. بسیاری از حتی کشورهای پیشرفته سرمایه داری تنها پس از جنگ جهانی دوم بوده که حق رای زنان را پذیرفتند. با این همه، هنوز در کشورهایی مثل بوتان و برونئی و واتیکان خبری از حق رای زنان نیست و در تعدادی از کشورهای اسلامزده نیز خبری از هیچ نهاد انتخابی نیست تا صحبتی از حق رای زنان در میان باشد.
اما با وجود همه پیشرفتها و دستاوردها، هنوز با ایده آل برابری کامل زن و مرد فاصله داریم. در بسیاری از جوامع پیشرفته سرمایه داری، زنان در برابر کار مساوی با مردان از دستمزد، حقوق و فرصت های برابر برخوردار نیستند و عرصه سیاست و حکومت داری نیز کماکان در قرق سیاستمداران مرد است.

در چنین شرایطی، همزمان با رشد ابر بحران های اقتصادی، زیست محیطی، مهاجرت، پناهندگی و جنگ و کشتار و سرکوب در نقاط مختلف دنیا، شاهد برآمد و عروج جریانات راست افراطی و نئوفاشیست هستیم. جریان ترامپ در امریکا به پیروزی میرسد و در پاره ای از مهمترین کشورهای اروپایی، جریانات راست افراطی و نئوفاشیست به توفیق های انتخاباتی متعددی دست می یابند. بسیاری از این جریانات با آنکه در برخی موارد رهبر “زن” هم دارند، در کنار خصوصیات راسیستی، ضد کمونیستی، شوونیستی، هوموفوبیک ( همجنسگرا ستیزی)، مهاجر ستیزی و حتی بازگشت به “ارزشهای” مسیحیت در دوران وحشت و سرکوب دگراندیشان و دگرباشان، به شدت با سیاستهای مدل “دولت رفاه” برای حفاظت از برخی حقوق شناخته شده زنان مخالفند.

برای نمونه در امریکا و برخی کشورها مسائلی نظیر حق سقط جنین برای زنان، ضرورت آموزش های اولیه در مدارس درباره بدن و بهداشت جنسی، حق ترانس ها برای برخورداری از یکسری امکانات بهداشتی، اجتماعی و ورزشی، تلاش برای حذف هر نوع سیاست جهت دار برای تامین حضور زنان و اقلیتها در عرصه اقتصاد و نهادهای دولتی و اجتماعی، به بهانه “شایسته سالاری” و بالاخره بازگشت هیولای خرافات مذهبی در برخی از این جوامع و سرانجام انکار فاجعه انقراض تدریجی زمین و تغییرات اقلیمی با شعار “پیش به سوی استخراج هر چه بیشتر سوخت های فسیلی” و… به سیاستهای روتین جریانات سیاسی راست و نئوفاشیست تبدیل می شود. در خاورمیانه بزرگ، از یکطرف شاهد قدرت گیری نیروهای فناتیک اسلامی در افغانستان و سوریه هستیم و از طرفی دیگر علیرغم برخی اصلاحات جزیی در یکسری کشورهای عربی، شاهد فقدان هر نوع نهاد انتخابی واقعی و انکار کامل حق سیاست ورزی زنان هستیم.

در ایران اما علیرغم ۴۶ سال حکومت اسلامی، شاهد یکی از پرشورترین نافرمانی ها و مبارزات شجاعانه زنان هستیم. در هیچ نقطه ای از خاورمیانه اسلامزده، شاهد یک جنبش سکولاریستی و فمینیستی عظیم مثل ایران نیستیم. جنبشی که با شعار زیبای “زن، زندگی آزادی” در بطن خیزش انقلابی ژینا درخشید و توانست با مقاومت و نافرمانی میلیونی، یکی از مهمترین مقدسات رژیم اسلامی یعنی تحمیل حجاب اجباری را به چالش بگیرد و در بسیاری از شهرها،عملا و در کف خیابان آن را ملغی سازد. رژیم البته با تصویب طرح “عفاف ” سعی کرده به سرکوب این جنبش بپردازد، اما اکنون با وجود تصویب آن، جرئت ابلاغ و اجرایی کردن آن را ندارد. زنان همچنانکه بخشی از مقاومت رژیم برای جلوگیری از حضور زنان در استادیوم های ورزشی را درهم شکستند، در کف خیابان نیز داغ تحمیل حجاب اسلامی را بر دل تاریک اندیشان حاکم نهادند. خوشبختانه تشکلها و جنبش کارگران و بازنشستگان نیز با شعار “روسری را رها کن، فکری به حال ما کن” همبستگی خود را با این جنبش به نمایش گذاشته اند. در کنار این مسئله، شاهد گسترش روزافزون فقر، گرانی، تورم، خاموشی های مداوم و تعطیلی مرتب مراکز کار و تحصیل هستیم که کارد را به استخوان رسانده است. از اینرو با افزایش نابرابری های طبقاتی، زمینه بیش از هر زمان برای فعالین چپ به ویژه گرایش فمنیست سوسیالیستی فراهم شده تا امر رهایی زن از مردسالاری و آپارتاید جنسی و حاکمیت دینی را با امر مبارزه با نابرابری های طبقاتی نهادینه شده در نظام سرمایه داری ایران گره زند و شعار “نان، کار، آزادی، اداره شورایی” را در کنار شعار ” زن، زندگی، آزادی” به گفتمان هژمونیک در جامعه تبدیل کند.
تنها یک گفتمان سوسیالیستی عمیقا فمینیست، زیست محیطی ، ضد ستم ملی و مدافع جامعه ای مبتنی بر لائیسیته، برابری، عدالت اجتماعی و بدیل شورایی دمکراتیک است که میتواند انقلاب نوین مردم مبارز ایران (اعم از زن و مرد و ترانس) را از ناکامی مجدد رهایی بخشد.
ما باید خطر عروج جریانات ترامپیست – نئوفاشیست ایرانی به ویژه سلطنت طلبان را جدی بگیریم و یک لحظه از افشای ماهیت ارتجاعی آنها غافل نشویم. نگذاریم در بطن ابر بحران های کشور و روند فروپاشی تدریجی رژیم اسلامی و چشم انداز بروز خیزش های انقلابی عظیم جدید، راست افراطی و نئوفاشیست به مدد قدرتهای امپریالیستی و ارتجاعی و ابر رسانه های وابسته، مسیر انقلاب را منحرف کنند.

با امید به درس گیری از تجارب تاریخی ارزشمند یک قرن مبارزه، هشت مارس روز جهانی زن را به همه زنان و انسان های آزادیخواه و برابری طلب تبریک میگوئیم و امیدواریم در سراسر جهان شاهد اجتماعات، مراسم و راهپیمایی باشکوه به مناسبت هشت مارس باشیم.

نابود باد همه اشکال تبعیضات جنسی و جنسیتی

سرنگون باد نظام بحران زده سرمایه داری

زنده باد آزادی، زنده باد سوسیالیسم