۹٢ سال از روزی که زنان رشت به پيشگامی خانم روشنک نوعدوست و «جمعيت پيک سعادت نسوان»،
نخستين راهپيمايی زنان ايران را در شاد باش به روزجهانی زن در روز ۱۷ اسفند ۱۳۰۰ برگزار کردند، می گذرد.
٨ مارس ، روز اتحاد و همبستگی زنان، درسراسر جهان برای آزادی و برابریست ؛ زنان زحمتکش و تحت ستم در ایران زیر سلطه سیستم بهره کشی، نا برابری و تبعیض جنسی، شکنجه و زندان و اعدام ، سنگسار و انواع محرومیت ها از جانب رژیم مافیایی سرمایه جمهوری اسلامی قرار دارنـــــد.
به استقبال ٨ مارس میرویم ؛ در حالیکه زنان زحمتکش و فعال در جامعه ایران هر روز بیش از بیش تحت فشار قرار میگیرند. در ٣٦ سال گذشته سیاست های اقتصادی تحت حاکمیت مرد سالار و زن ستیز جمهوری اسلامی باعث ورشتکستگی بسیاری از نهادی های تولیدی و بیکاری سازی های روز افزون بوده است ؛ در این میان زنان کارگر اولین قربانی تعدیل نیرو هستند و با نا برابری دستمزد ، نبود بیمه و خشونت های جسمی همواره دست به گریبان اند.
آمار رسمی از نابرابری دستمزدهای پرداختی به کارگران زن و مرد در دسترس نیست. با اینحال خبرگزاری "ایسنا" در گزارشی به تاریخ آذرماه ۱۳۹۰، با تایید این امر که نابرابری دستمزد میان کارگران زن و مرد به شدت رایج است، نوشت: «بررسی آمار رسمی مرکز آمار ایران و مقایسهی تطبیقی با برآوردهای سازمان تامین اجتماعی، حاکی از آن است که زنان در اکثر موارد، نصف مردان دستمزد دریافت میکنند.» با توجه به میزان دریافتی حداقلی کارگران « ۴۶٠.٠٠٠ تومان طبق آمار رسمی » بدون در نظر گرفتن جنسیت آنان، می توان حدس زد قدرت معیشتی کارگران زن تا چه میزان ناکافی و زیر خط فقر مطلق به سر میبرند.
به گفته زن کارگری در کارگاه تولید پوشاک :«همیشه این توجیه و دلیل برای کارفرما هست که مردان نانآور خانواده هستند و خرج چندنفر را باید بدهند. این همه زن کارگر هم نانآور و سرپرست خانوار هستند، اما عملا خیلی وقتها دستمزد ما کمتر از همکاران مرد است. پیگیری قانونی هم آنقدر دوندگی و علافی و پیچیدگی دارد که کمتر کسی رغبت میکند دنبالش برود. بخصوص که با پیگیری احتمال این هست که کارت را از دست بدی و هم این آب باریکه درآمدت هم قطع شود. خیلی از کارفرماها هم قانون عدم محول کردن کار جسمی سخت به زنان را بهانه میکنند و با این بهانه، دستمزد کمتری به زنان پرداخت میکنند.»
در کارگاه های تولید پوشاک اکثر کارگران، زنان می باشند ، با حداقل دستمزد و بدون امکانات ایمنی در محیط کار به فعالیت مشغولند. در دی ماه گذشته (١٣٩٢) خبرفاجعه بار آتش سوزی کارگاه تولید پوشاک در تهـران و کشته شدن ٢ کارگر زن و سقوطشان از پنجره برای نجات جانشان را با درد و حیرت خواندیم .
در حالي كه در سال ١٣٩٠ با بيشترين تعداد تلفات حوادث ناشي از كار (در مقايسه با ده سال قبل از آن) مواجه بوديم، اما در سال ١٣٩١ نيز با رشد ١٩.١ درصدي اين آمار، روند افزايش مرگ هاي حوادث ناشي از كار افزايش يافت. این آمار نسبت به مدت مشابه سال پیش ٢۴ درصد افزایش داشته است.
افزایش مرگ بر اثر حوادث در محیط کارنشان میدهد، در هفت ماهه نخست سال جاری (٩٢) ١۵ زن کارگر جان خود از دست دادند. تحقیقات مستقل نشان میدهد که حوادث شغلی و بیماریهای ناشـی از عدم ایمنـــی و سلامت کار که زنان را نشانــه میرود، بسیار وخیمتر و بیشتر از آمار رسمی است.
تحقیق گروهی از دانشجویان پزشکی دانشگاه یزد نشان میدهد که نیمی از زنان کارگر صنـعت قالـیبافــــــــــی و گلیمبافی کشور که کمتر از ۱۶ سال سن دارند، در روز بین ۱۲ تا ۱۶ ساعـت کار میکنند و بیــش از ۱۰ نـــــوع بیماریهای مختلف پوستی، استخوانی و عضلانی در میان این دختران نوجوان شناسایی شده است. آمار غیررسمی میگوید بیش از ۹۰ درصد کارگران شاغل در این صنعت را زنان تشکیل میدهند. موارد متعددی از بیماریهــای تنفسی، سردردهای شدید، امراض پوستی و ناراحتیهای چشمی میان زنان کارگر شناسایی شده است. در همـــــین ارتباط، مجید ابهری، آسیبشناس اجتماعی روز ۵ بهمن، در گفتگو با خبرگزاری “ایسنا” از ابتلای ۷۰ درصـــــد زنان کارگر به افسردگی، استرس و اضطراب خبر داد و گفت: «بر اساس پژوهش انجمن دفاع از حقوق زنــان در سال ۹۰، زنان کارگر دچار پیـری زودرس، بیمــــاریهای گوارشی، ریــزش مو، بــدخوابی، یائـسگی زودرس و بیماریهای عصبی میشوند.«
بسیاری از زنان کارگر در تولیدیهای کوچک با کمتر از ۱۰ کارگر اشتغال دارند، از حق بیمه و خدمات پزشکـی رایگان نیز محروماند و عملا دسترسی کمتری به خدمات پزشکی برای درمان دارند. طبق قانون کار امتیازاتی که ظاهراً برای کمک به زنان کارگر، در نظر گرفته شده موجب شده است تا کارفرماها به استـــــخدام زنان کارگــر، رغبتی نشان ندهند و برای فرار از قانون مرخصی زایمان، حق شیردادن، ایجاد شیرخـوارگاه و مهـــــد کودک، از استخدام زنان کارگر سرباز زنند.
طبق کنوانسیون ۱۱۱ قانون جهانی کار، آزار و اذیتهای جسمی و اعمال خشونت فیزیکی در محیط کار نیــز در گروه "عدم ایمنی کار" ثبت شده است. با اینکه آمار رسمی از آزارهای جسمی در ایران به ثبت نرســــیده اسـت، گزارشها از رواج این قبیل خشونتها در برخی از نهادهای تولیدی حکایت دارد. زهرا میگوید: بههرحال زنها خیلی بیشتر در معرض خشونت هستند. خیلی وقتها هم اگر به خواستههای نامشروع کارفرما تن ندهند، کارشـان را از دست میدهند. از سر اجبار ناچارند که با خواستههای کارفرما و سرکارگر مدارا کننـــد.
در ایران بسیاری از زنان کارگر نیز در خانه و دور از محل کار مشغول به کار هستند که این زنان نیز معمولا بی قرارداد رسمی و مشخص کار میکنند و از همهی حقوق بدیهی کار محروم می باشند.
این نابسامانیها و تبعیضها شرایطی رخ میدهد که ما هر چه بیشتر شاهد ورشکستگی و تعدیل نیرو درنهادهــای تولیدی و صنعتی بیشتر از سالهای قبل بوده ایم ، در این تعدیل نیروها و اخراجها نیز غالبـــا کارگران زن اولیــــن کسانی بودند که کار خود را از دست دادند.
زنان کارگر در ایران با مبارزات و اعتراضات خود همواره در پی بر آوردن مطالبات و خواست های خود مبنــی بر ایجاد تشکل های کارگری ، برابری دستمزد و رفع تبعیض جنسیتی ، عـدم خشونـت در محــل کار، بهبـــــــــود وضعیت بهداشتی و ایمنــی در محل کار و داشتن بیمه پیگیر بوده و هستنـد. تشکل های کارگران در ایـــــــران با تلاش ها و مبارزات خود بایـد برای برابری حقوق زنان با مردان امر ویژه ای را مبذول دارنــد .
هشت مارس فرصتی برای زنــان کارگر خواهد بود تا بتوانند همپای زنان کارگر درسایر نقاط جهان مطالبات بر حق خود را خواهان باشنــد.
هشت مارس روز تجديد پيمان برای رفع تبعيض عليه زنان بعنوان نيمی ازجامعه انسانی است که به رغـــــــــم حضورشان در همه عرصه های زندگی در جامعــــه بشری، همچنان از حـقــوق بــرابــر برخوردار نيستنــــــد.
پیش به سوی تشکل سراسری کارگران در ایران!
سرنگون باد رژیم جمهوری اسلامی ایران!
زنده باد سوسیالیسم!
شورای دفاع از جنبش کارگری در ایران/ گوتنبرگ / سوئد
۲۰۱۴/٠٣/۰۱